Mijn eigen ervaringen met op de foto gaan…
Dit jaar heb ik me eens wat beter verdiept in het goed bewoorden van mijn werkwijze. Het was een lang proces wat eindigde met de conclusie: ha, ik ben gewoon mijn werk! Wat heel logisch is natuurlijk. Ik ben wie ik ben. Mijn ervaringen hebben mij gevormd en zij hebben ook mijn werk gevormd. Daarom wilde ik graag eens mijn ‘op de foto gaan’ ervaringen met jullie delen.
Jouw of mijn verantwoordelijkheid?
Ver, ver voordat ik überhaupt bedacht had dat fotografie wel eens mijn beroep zou worden, toen ik nog een tiener was, wilde mijn moeder een foto van ons tweeën laten maken. Leuk kado voor mijn vader! Maar dat werd het helaas toch niet…
We gingen naar een fotostudio op het Buikslotermeerplein in Noord, bij zo’n witte achtergrond. Mijn moeder en ik lijken veel op elkaar en we hebben beiden dan ook moeite met ontspannen voor de camera. We werden beiden juist te gespannen voor de lens…
We stonden stijf naast elkaar, mijn moeder dr arm om mij heen en we luisterden braaf naar de fotograaf: ontspannen, lachen. Maar goed, we weten allemaal dat dat zo makkelijk niet is. Hij gaf het snel op en printte de foto uit. Maar de foto was helemaal niet leuk! De fotograaf gaf ons de schuld: moesten we maar lachen en ontspannen. Uhuh, ja ja.
Les 1:
Je kunt niet zomaar ontspannen voor de camera omdat het moet.
Ik doe dat dus anders nu… Ik vind het logisch dat jij gespannen bent, dat je lach op commando er nep uit ziet en ik vind het MIJN verantwoordelijkheid of jij ontspannen voor mijn lens staat.
Het gaat niet vanzelf. Ik moet je als fotograaf op je gemak stellen, zorgen dat die schouders zakken, je afleiden van de camera met ‘slap geouwehoer’ (zoals ik t maar vaak noem) zodat je lach echt is ipv gespannen en nep.
Gewoon zoals je bent
Jaren later, na mijn afstuderen, werkte ik part time als communicatiemedewerker en ernaast had ik een stichting met vrijwilligers om de wereld te verbeteren. Tijdschrift Libelle had een rubriek om mensen die ‘goed doen’ in het zonnetje te zetten en ik was genomineerd voor de Libelle Ster. Superleuk uiteraard. Een hele pagina ging over mijn stichting en er stond een paginagrote foto van mij bij. Dus ik moest weer op de foto.
Deze keer met stylist, visagie en natuurlijk een professionele fotograaf. Ik moest aan wat de stylist had mee genomen, want dat paste in de thema van het nummer. Het waren absoluut geen kleren die ik normaal zou dragen en ik voelde me er ook niet lekker in, maar het ‘moest’.
Ik werd uiteraard volledig opgemaakt en mijn haar werd helemaal geföhnd en gestyled. Niks mis mee, zag er prima uit – zeg ik nu. Maar ik voel me altijd een beetje een clown als ik zwaar opgemaakt word en het voelde alsof ik niet mijn hoofd mocht bewegen, anders zou ik mijn haar verpesten.
De fotograaf was superaardig. We liepen door kleine straatjes in het dorpje waar we hadden afgesproken en ze vond wat mooie achtergronden om te gaan staan. In een deuropening, leunend met mijn schouder, zodat je de mooie Delftsblauwe tegeltjes zou zien. Ik lachte wat gespannen, maar dat zouden alleen goede vrienden en ik zien.
Iedereen vond de foto juist echt heel mooi, maar ik was toch altijd wat ongemakkelijk bij de foto: dit was ik niet. En zoals mijn collega’s toendertijd meteen zeiden: zo zie je er niet uit in het echt!
Les 2:
Laat je niks opdringen, je bent goed zoals je bent!
Ik geloof nu dan ook heel erg in “lekker jezelf zijn”. Ik wil dat jij op je gemak bent en echt jezelf zoals je bent kan laten zien. Daarvoor moet je kleren aan hebben waar je je lekker in voelt, je make-up en haar zoals bij jou past.
Uiteraard huur ik – zo gewenst – graag een visagist of stylist voor je in, maar dan gaan we wel samen het gesprek aan: waar voel jij je lekker bij? En ervoor zorgen dat je gewoon lekker jezelf bent, herkenbaar voor toekomstige klanten, maar dan het beste er uit gehaald door de visagist en/of de stylist. Zorg jij er dan voor dat je niks tegen je zin gaat doen?
Armen, wat doe je ermee…?
Hoe moet ik staan? Waar hoort mijn arm? Hoezo heb ik eigenlijk twee armen, wat doe ik er altijd mee? Sta ik op beide voeten of leunend op eentje? Moet ik gefocust in de camera kijken of juist heel stug de andere kant op? Dat zijn gedachten waarvan ik zeker weet dat elke klant die heeft. Zodra de camera op je gericht is, word je je heel zelfbewust. Die armen en handen zijn een serieus ding en een van de weinige dingen die ik vaak wel dirigeer.
Nu ik als fotograaf werk, doe ik minstens een keer per jaar een fotoshoot met een collega-fotograaf. Goed om weer eens te zien hoe dat is, je meteen weer ongemakkelijk te voelen. Maar ook goed om te zien hoe een andere fotograaf dingen aan pakt. Ik merkte al snel dat veel fotografen weinig aandacht schenken aan of jij op je gemak bent. Ze dirigeren me wel: arm hier, been zo, maar vergeten dat mijn lach allang weer weg is en mijn ‘resting bitch face’ op is gekomen…
Fotoshoots waarbij het niet vergeten werd:
Les 3:
Niet vergeten jou te laten lachen
Ik wil dat jij staat zoals je altijd staat, zit zoals je thuis op je gemak op de bank zit, etc. Daarom leid ik je af, laat ik je lachen, nadenken, net wat de foto uit moet stralen. En dan op het moment dat je goed zit, kan ik je hard laten lachen. Te hard misschien voor je zakelijke foto, maar nu staan je ogen ontspannen en in een paar seconden is de grote lach een natuurlijke lach geworden. Ideaal!
Veel klanten raken in de war omdat ik ze vragen stel en ze antwoord moeten geven. Ze moeten toch lachend op de foto, niet pratend? Klopt, maar als je stijf je mond dicht houdt wordt het heel lastig om te ontspannen 🙂
Als fotograaf moet je aan een hoop denken: het licht, de achtergrond, loopt er iemand langs, de instellingen op je camera, de compositie en dan ook nog jouw houding en je kleding: zit je kraagje recht, heb je een telefoon in je zak, etc. Dat is echt een hoop soms, maar mijn prioriteit blijft altijd: jou op je gemak stellen!
Wat is jouw echte foto smile?
Jaren geleden viel het me al op: ik heb een standaard foto smile! Als ik blij ben en met vrienden of familie op de foto ga, heb ik altijd dezelfde glimlach. Een beetje een echte hoofdletter D op zijn kant. Maar dat is als ik blij en op mijn gemak ben.
Het viel me op dat het de meeste fotografen niet lukt om die glimlach tevoorschijn te toveren, maar hij wel meteen komt als ik een selfie met mijn zoontje maak. Het verschil dus tussen echt blij zijn en nep doen.
Les 4:
Op zoek naar jouw foto smile
Hoe kijk jij als je een foto maakt op je favoriete plek op een geweldig moment (bij mij op het strand, als het sneeuwt of liggend in het gras in de zon)?
Als fotograaf doe ik daarom heel graag mijn opperste best om bij jou ook die glimlach, die blije en ontspannen glimlach, tevoorschijn te toveren!
Tot slot: Het went, echt waar!
Tegenwoordig sta ik een stuk makkelijker voor de camera dan jaren geleden met mijn moeder in die studio. Nu zou ik haar zelfs kunnen laten ontspannen en lachend op de camera weten te krijgen. Het duurt even, maar het went. Echt waar.
En weet je wat ook went? Slechte foto’s van jezelf zien. Vanuit een verkeerde hoek, terwijl je hard lacht (vind ik juist mooi!) of als het net jouw onzekerheid laat zien.
Vaak na een fotoshoot stuurt de collega-fotograaf dan alle foto’s door, scheelt een hoop tijd. Dus zo zie ik ook alle foto’s van mezelf die ik jou nooit zou laten zien. Maar echt, het went echt. Je leert jezelf te accepteren en wordt er niet meer onzeker van.
